Lubisz rywalizację, chcesz spróbować wyjątkowej dyscypliny? Wybierz start dla siebie, czyli konkuren
Fot. źródło: Scarpa.com
Współczesne zawody w narciarstwie wysokogórskim znacznie różnią się od zawodów, w których ścigali się żołnierze przed ponad wiekiem. Polegają na jak najszybszym pokonaniu wyznaczonej trasy zgodnie z przepisami Międzynarodowej Federacji Narciarstwa Wysokogórskiego (ISMF - International Ski Mountaineering Federation), podbiegi oznaczone są zielonymi chorągiewkami, zjazd natomiast czerwonymi. Trasy najczęściej złożona jest z kilku podejść na nartach z fokami na grań lub przełęcz i zjazdów w trudnym terenie. Dodatkowo wprowadzane są na trasie elementy alpinistyczne wymagające dodatkowego wyposażenia jak: uprząż, lonża z dwoma karabinkami, raki.
Regulamin ISMF (http://ismf-ski.org/) bardzo dokładnie określa wymagania, jakie muszą spełniać profile tras w zależności od konkurencji. Współcześnie wyznacznikiem trasy nie stanowi dystans, a przewyższenie, które dostosowywane jest do kategorii wiekowej: kadet od 15 do 17 lat, Junior od 18 do 20 lat, espoir od 21 do 23 lat, senior: od 21 lat i więcej. Zawodnicy mają możliwość ścigania się w czterech różnych konkurencjach:
Klasyczny wyścig narciarstwa wysokogórskiego:
Indywidualny - wyścig przewiduje zgodnie z regulaminem ISMF trasę złożoną z przynajmniej trzech podejść, a pojedyncze podejście nie może przekraczać 50% sumy przewyższeń całej trasy. Dokładne przewyższenie trasy w zależności od kategorii:
Kadet/Kadetki /Juniorki - 800-1000 m
Junior/W-Espoir /Seniorki- 1300-1500 m
Seniorzy/M-Espoir - 1600-1900 m, czas ukończenia wyścigu przez pierwszego zawodnika nie może być krótszy niż: 1,5 h do 2 h
Wyścig w teamach dwuosobowych:
Seniorki/W-Espoir- średnio 1800 m , a maksymalny czas ukończenia przez pierwszych zawodników nie powinien przekraczać 3 godzin.
Seniorzy/M-Espoir- do 2100 m przewyższenia, a maksymalny czas ukończenia przez pierwszych zawodników nie powinien przekraczać 3 godzin.
2. Wyścig typu Vertical - bardzo widowiskowa konkurencja, w której zawodnicy ze startu wspólnego biegną wyłącznie pod górę, brak jest zjazdów. Trasa biegnie najczęściej po przygotowanym terenie: stok narciarski, nartostrada. W ostatnich latach na starcie tego typu wyścigów staje coraz większa ilość biegaczy górskich , biegaczy narciarskich. Zawodnicy wybierają vertical, ponieważ często nie radzą sobie w pozostałych konkurencjach w których trzeba się wykazać bardzo dobrymi umiejętnościami jazdy na nartach. Parametry trasy dla poszczególnych kategorii przedstawiają się następująco:
Kadet/Kadetki/Juniorki od 400 do 500 m
Juniorzy/Seniorki/ Seniorzy/ od 500 do 700 m
3. Wyścig sztafetowy odbywa się w następujących kategoriach:
Seniorzy M (4 zawodników)
Seniorki W (3 zawodniczki)
Kategorii młodzieżowej (junior/kadet): 3 zawodników w każdym teamie w tym 1 kadet i 1 kobieta kadetka lub juniorka i 1 kadet lub junior). Zawody rozpoczyna zawodniczka.
Każdy zawodnik niezależnie od kategorii pokonuje trasę o przewyższeniu wynoszącym od 150 do 180 m. Trasa seniorów i seniorek musi zawierać dwa odrębne zejścia i wejścia z wyznaczonym fragmentem pokonywanym na nogach z nartami przypiętymi do plecaka. Czas pokonania trasy dla pojedynczego zawodnika nie powinien przekraczać 15 minut.
Ryc. 1. Przebieg trasy konkurencji sztafet. (źródło www.ismf-ski.org).
4. Wyścig ,,Sprint” - zasługuje na szczególną uwagę i omówienie. Jest to najmłodsza z konkurencji narciarstwa wysokogórskiego i jednocześnie najbardziej widowiskowa. Rywalizacja zawodników przebiega często w centrum miast na wzór sprintów narciarstwa biegowego. Owa konkurencja sportowa dzięki dynamice, szerokiej gamie przeszkód technicznych na trasie przyciąga wielu kibiców i cieszy się zainteresowaniem medialnym. Zawodnicy przechodzą kwalifikację stopniowo przechodząc do następnych serii. I tak dla kat. Juniorki, Junior , Espoir W , Espoir M, Seniorki, Seniorzy jest to: ćwierć finał, pół finał i finał. Dla zawodników kat. kadetka, kadet nie organizuje się tego typu startów. W omawianej konkurencji Reprezentantka Polski Anna Figura zdobyła złoty medal Mistrzostw Świata w 2013 r w kat. Espoirr a w 2015 r. została v-ce Mistrzynią w kategorii senior.
Zgodnie z regulaminem sprint charakteryzuje się:
Czasem trwania ok 3:30 minut (+/- 30 s ) dla najlepszej seniorki i seniora
Przewyższeniem ok 20-40 m
1 podejściem
1 zejściem
Część trasy podejścia musi zostać pokonana na nogach, z nartami przypiętymi
do plecaka.
Zawodnicy przechodzą przez fazy eliminacji, półfinału , ćwierć finału i finału startując po 6 zawodników.
Ryc. 2. Przebieg zawodów narciarstwa wysokogórskiego konkurencji sprint International Ski Mountaineering Federation -ISMF (źródło: www.ismf-ski.org).
Istnieją również zawody komercyjne, klasyczne jednodniowe i etapowe wyścigi narciarskie, dla których Międzynarodowa Federacja Narciarstwa Wysokogórskiego ISMF, zwiększa dopuszczalne przewyższenie oraz czas trwania wyścigu. Start najczęściej odbywa się w rejonie dużych ośrodków narciarskich ułatwiając dojazd zawodnikom i kibicom. Takie zawody charakteryzują się przewyższeniami rzędu od 2000 m do 4000 m i długością od 25 km do 53 km np. zawody Zermatt - Verbier. Start w tych zawodach wymaga od zawodnika wysokiej wydolności fizycznej, jak i doskonałego opanowania jazdy terenowej oraz podstaw wspinaczki zimowej, ponieważ trasa często przebiega w trudnym eksponowanym terenie i zawiera elementy wspinaczki skalnej oraz lodowej łącząc elementy narciarstwa i alpinizmu ale tym zawodom poświęcę osobny wpis.
Najważniejszymi międzynarodowymi zawodami w ski - alpinizmie są organizowane od 2002 r. przez Międzynarodową Federację Narciarstwa Wysokogórskiego (ISMF - International Ski Mountaineering Federation ) Mistrzostwa Świata. W zawodach tych biorą udział zawodnicy reprezentujący od 20 - 30 państw. Polska dzięki młodym zawodnikom zdobyła kilka medali MŚ począwszy od 2004 r. – Val d' Aran (Hiszpania) srebrny medal w biegu indywidualnym w kategorii espoir (do 23 lat) wywalczyła Magdalena Derezińska. W 2008 r. na IV. MŚ w Portes du Soleil (Francja) brązowy medal w biegu indywidualnym w kategorii juniorów wywalczyła Julia Wajda. Ostatnie lata są pasmem sukcesów znakomitej młodej zawodniczki Anny Figury. Jest to najbardziej utytułowana zawodniczka narciarstwa wysokogórskiego w Polsce. Zdobyła na MŚ we Włoskim Clout w 2011 r. brązowy medal w kategorii espoir (do 23 lat) w konkurencji sprint, a w 2013 r. na MŚ rozgrywanych w Pelvoux – Francja zdobyła tytuł Mistrzyni Świata w kategorii espoir sprint. W roku 2015 została v-ce Mistrzynią Świata w sprincie w kategorii senior.
Wracając do konkurencji narciarstwa wysokogórskiego, jeżeli chcemy spróbować swoich sił w zawodach skitourowych w Polsce , mamy do wyboru cykl zawodów Pucharu Polski i Mistrzostwa Polski, kalendarz startów możemy znaleźć na stronie Polskiego Związku Alpinizmu (www.pza.org.pl) . Polecam szczególnie zawody w Tatrach, głównie ze względu na profesjonalną organizację, klimat oraz piękne Tatrzańskie widoki. Na pierwszym miejscu bezapelacyjnie jest Memoriał Piotra Malinowskiego jednocześnie ostatnia sportowa impreza w sezonie zimowym(www.memorial.topr.pl). Jeżeli chodzi o start parami polecam Puchar Pilska, zawody rozgrywane są w masywie Pilska w Beskidzie Żywieckim i mogą zaskoczyć trudnymi zjazdami nawet doświadczonych narciarzy (www.kandahar.pl//pages/puchar-pilska.php). Oprócz zawodów Pucharowych i Mistrzostw Polski , bardzo dużą popularnością cieszą się zawody Polar Sport Skitour im. Basi German, są idealnym rozwiązaniem dla osób początkujących i średnio zaawansowanych, dodatkowo dają możliwość porównania się z zawodnikami, więcej informacji można znaleźć pod adresem http://zawody.polarsport.pl/. Jeżeli szukamy startów w verticalach musimy udać się do naszych Słowackich sąsiadów, którzy mają kilka takich imprez. Na próżno natomiast szukać W Polsce i Słowacji konkurencji sprint oraz sztafet.
Tatra Camp jako jedyni na rynku oferują profesjonalne przygotowanie do startu w zawodach narciarstwa wysokogórskiego. Począwszy od dobory sprzętu po opiekę trenerską. Więcej szczegółów na www.tatracamp.pl/szkolenie-sportowe-race
Instruktor Narciarstwa Wysokogórskiego PZA
Trener II klasy narciarstwa alpejskiego
Trener II klasy narciarstwa klasycznego
Mateusz Kulig
